Project Description
ΜΗΚΟΣ ΣΚΑΦΟΥΣ: 17 m | ΜΗΚΟΣ ΟΜΟΙΩΜΑΤΟΣ: 0,852 m | ΚΛΙΜΑΞ: 1/20 | ΥΛΙΚΟ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ: ΠΕΥΚΟ
Εξαιρετικό σκάφος, μέγεθος από 40 έως 120 τόνους, με καλή σταθερότητα στο νερό και στον αέρα. Χρησιμοποιήθηκε ως εμπορικό και για στρατιωτικούς σκοπούς. Η σχέση μεταξύ βάθους και πλάτους στο μεσαίο νομέα ήταν 2.75.
Ηταν τύπος που έφερε λατίνια ή έφερε στο κατάρτι της πλώρης σταυρώσεις. Μερικοί συγγραφείς θεωρούντην σαΐτα παραλλαγή του μπρικιού. Στην Ελλάδα ονομαζόταν Σαΐτα, Στην Ιταλία Saetia και στα παράλια της Μικράς Ασίας ως Σαϊκα. Εμφανίζεται στην ανατολική Μεσόγειο από το 1100 μέχρι το 1700.
Αρχικά ξεκίνησαν ως κωπήλατα σκάφη και ανέπτυσαν μεγάλη ταχύτητα. Οι μεγάλες Σαΐτες ονομάζονταν, καραβοσαϊτιές ή καραβοσαϊτιές. Οι πρώτες καραβοσαΐτες ναυπηγήθηκαν στην Υδρα το 1787.
Ειδικά η Σαΐκα ήταν μακρύ πλοίο με υψωμένα τα άκρα, έφερε δύο ιστούς, τον μεγάλο και τον επίδρομο, χωρίς ακάτιο και χωρίς φώσωνες. Με καραβοσαΐτες οι ναυτικοί των νησιών ταξίδευαν μέχρι το Γιβραλτάρ και πέρα απ’αυτό.
Το ομοίωμα της Σαϊτας που παρουσιάζω είναι πολεμικού τύπου, φέρει μαύρα πανιά και την φαντάζομαι να ήταν μέλος της Μαύρης Μοίρας.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ :
1.ΤΟ ΝΑΥΤΙΚΟ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ. Του Μάριου Σίμψα, Αρχιπλοιάρχου του Πολεμικού μας Ναυτικού.Εκδοση, Γενικού Επιτελείου Ναυτικού
2.Αλλοδαπή γκραβούρα του 18ου αι. που εμφανίζει και χαρακτηρίζει την Σαϊτα ή Σαϊκα ως σκάφος, GRECO OTTOMAN
3.Σχέδια κατασκευής του σκάφους, BELLABARBA SERGIO, Edoardo GUERRERI
Η Μαύρη Μοίρα ήταν ένας στολίσκος πειρατικών σκαφών που συγκρότησαν αρματολοί της περιοχής του Ολύμπου και ορισμένοι Μακεδόνες και Θεσσαλοί. Ο στολίσκος αυτός έδρασε το 1807 στον θαλάσσιο χώρο των Βορείων Σποράδων και στον Θερμαϊκό μέχρι τη Λήμνο προς βορρά και μέχρι τον Καφηρέαπρος νότο.
Όταν τον Αύγουστο του 1807 ο ναύαρχος Σινιάβιν με τον ρωσικό στόλο αποχώρησε από το Αιγαίο, αρκετοί Υδραίοι, Σπετσιώτες και κάτοικοι άλλων νησιών δεν ήθελαν να γυρίσουν στις πατρίδες τους, επειδή φοβούνταν τουρκικά αντίποινα. Σχηματίζοντας μικρούς στολίσκους με ορμητήριο τις Βόρειες Σποράδες λεηλατούσαν πλοία με τουρκική σημαία.
Την ίδια περίοδο ο Αλή πασάς, θέλοντας να εκκαθαρίσει τη Θεσσαλία και τη Μακεδονία από τους αρματολούς, εξεστράτευσε εναντίον τους. Οι αρματολοί κατέφυγαν στις Βόρειες Σποράδες, όπου ενώθηκαν με τους πειρατές. Οι πιο σημαντικοί μεταξύ αυτών των αρματολών ήταν ο Γιάννης Σταθάς, ο Καψαβέρνης, ο Θύμιος Βλαχάβας, ο Τσαχίλας, οι Λαζαίοι, ο Σύρος, ο Μπεζιώτης, ο Ρομφαίης από τη Νάουσα, ο Βασίλης και ο Νικοτσάρας.
Οργάνωσαν πολύ καλά τους πειρατικούς στολίσκους και τέθηκαν επικεφαλής τους. Πρώτοι καπετάνιοι αναδείχτηκαν ο Νικοτσάρας και ο Γιάννης Σταθάς. Έβαφαν τα πλοία τους μαύρα και τα πανιά σε σκούρο χρώμα. Γι’ αυτό και ο στόλος τους πήρε το όνομα «Μαύρη Μοίρα».
Ο περιηγητής Couzineri (Voyage dans le Macedoine, I, σελ. 74) γράφει ότι η Μαύρη Μοίρα αποτελούνταν από εβδομήντα πλοία διαιρεμένα σε δέκα μοίρες που αποκαλούνταν ταϊφέδες. Κάθε μοίρα έφερε το όνομα των αρματολών που επέβαιναν σ’ αυτήν (δηλαδή Μοριάς, Ρούμελη, Βάλτος, Όλυμπος, Άσπρη Θάλασσα, Σκιάθος, Νάουσα, Κασσάνδρα κ.λπ.).
Οι αρχικαπετάνιοι Σταθάς και Νικοτσάρας έκαναν ορμητήριό τους τη Σκιάθο, επιτίθεντο και καταβύθιζαν κάθε τουρκικό σκάφος, σκοτώνοντας τα πληρώματα, ενώ χτυπούσαν με εμβολή και βύθιζαν και πολεμικά πλοία, όπως κορβέτες και μπρίκια. Δημοτικά τραγούδια που διέσωσε ο Πάσοβ, μιλούν για τα κατορθώματα της Μαύρης Μοίρας στα ύδατα του Αιγαίου, της Κασσάνδρας και του Θερμαϊκού.
Τον Νοέμβριο ου επόμενου χρόνου τουρκική ναυτική μοίρα βαρέων σκαφών, αποτελούμενη από φρεγάτες και μπρίκια, επιτέθηκε στη βάση των πειρατικών στη Σκιάθο. Ο τουρκικός στόλος υπέστη καταστροφή, σ’ αυτό δε βοήθησε και αγγλική πολεμική φρεγάτα που έπλεε εκεί.
Οι Τούρκοι τότε επεδίωξαν τη συνδιαλλαγή: έδωσαν αμνηστία στους πειρατές, οι νησιώτες γύρισαν στα νησιά τους, οι αρματολοί στα αρματολίκια τους και η Μαύρη Μοίρα διαλύθηκε. Όμως, οι αρματολοί καθώς χωρίστηκαν, απομονωμένοι δέχτηκαν την επίθεση του Αλή πασά και μέσα σε τρία χρόνια εξοντώθηκαν όλοι.
Μεγάλη Στρατιωτική και Ναυτική Εγκυκλοπαιδεία, τόμος 4, σελ. 482
