ΤΣΕΡΝΙΚΙ ή ΤΣΕΚΤΙΡΜΕΣ ή ΜΠΕΛΛΟΥ

ΜΗΚΟΣ ΣΚΑΦΟΥΣ: 10.9 m | ΜΗΚΟΣ ΟΜΟΙΩΜΑΤΟΣ: 0,90 m | ΚΛΙΜΑΞ: 1/12 | ΥΛΙΚΟ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ: Πεύκο

Τα τσερνίκια κατασκευάζονταν στα νησιά του ανατολικού Αιγαίου, Σάμο, Λέσβο, Χίο και Σύμη. Στη Σύρο και την Μύκονο ονομαζόταν “μπελλού“. Στην Προποντίδα, τη Σμύρνη και τα Μοσχονήσια ονομαζόταν “τσεκτιρμές“. Υπάρχουν πληροφορίες ότι κατασκευάζονταν επίσης στην Σκόπελο και ακόμα στο Πέραμα.

Το σκάφος αυτό είχε κοφτερές άκρες ,δηλαδή, οξύπρυμνο και οξύπλωρο. Τα ποδοστάματα της πλώρης και της πρύμνης ήταν ίσια. Το τσερνίκι είχε περιορισμένο πλάτος καταστρώματος λόγω έλλειψης “καθρέπτη” (τάκου) στην πρύμνη. Ηταν αρκετά χαμηλό ώστε αναγκαζόταν να τοποθετήσουν μουσαμάδες στα πλαϊνά για να περιορίσουν την εισροή υδάτων, όταν ήταν φορτωμένο.

Εφερε ένα κατάρτι και συνήθως έφερε την ιστιοφορία “σακολέβας“. Το σκάφος αυτό ήταν πολύ ευέλικτο, γρήγορο και γι’ αυτό χρησιμοποιήθηκε ευρέως ως πειρατικό. Μικρά τσερνίκια μήκους 8μ που κατασκευάζονταν στη Μύκονο χρησιμοποιούνταν ως αλιευτικά. Τα μεγαλύτερα μέχρι 18μ χρησιμοποιούνταν και ως εμπορικά.

Σήμερα δυστυχώς δεν κατασκευάζονται τέτοιου τύπου σκάφη.Ενα ή δύο μικρά έχουν απομείνει , για να μας δείχνουν ότι και αυτά τα θαυμάσια σκαριά είναι τμήμα της Ελληνικής παραδοσιακής ναυπηγικής.

Κατασκεύασα το ομοίωμα τσερνικιού το οποίο ευτυχώς διασώζεται μέχρι σήμερα. Είναι ένα από τα σπάνια είδη γάστρας που διασώζονται στην Ελλάδα.Το σκάφος φέρει το όνομα ” Άγιος Νικόλαος“, ναυπηγήθηκε στο Μαραθόκαμπο της Σάμου.

Το Τσερνίκι σκάφος οξύπρυμνο και οξύπλωρο θα μπορούσε να πεί κανείς ότι είναι συγγενικό με τα περάματα. Τσερνίκια κατασκευάζονταν κατα το πρώτο μισό του 20ού αιώνα, στη Λέσβο, στη Σύρο, στη Σάμο, στη Σύμη, στη Ρόδο, στο Μοσχονήσι, ση Σμύρνη, στη Φω-καία, στη Χίο, στο Πέραμα και στη Σκόπελο. Συγκεκριμένα, στη Σύρο και στη Μύκονο τα Τσερνίκια λέγονταν και «μπελούδες» όπου το όνομα καθόριζε περισσότερο τη ιστιοφορία τους (σακολέβα), παρά το τύπο της γάστρας.

Το σκάφος αυτό είχε …ίσια τα δυο ποδοστάματά του, ενώ το πλωριό ποδόσταμα ήταν πιο λοξό προς τα εμπρός συγκριτικά με το πέραμα. Συγκριτικά με το πέραμα δεν υπήρχε ο καθρέπτης στην πλώρη , με αποτέλεσμα να περιορίζεται το πλάτος του καταστρώματος στο σημείο αυτό. Τα Τσερνίκια που κατασκευάζονταν δεν ξεπερνούσαν τα 18 μέτρα και είχαν συνήθως ένα κατάρτι.

Αναφέρεται και η κατασκευή δικάταρτων Τσερνικιών στη Σκόπελο ενώ τα μικρά τσερνίκια (μέχρι 8 μέτρα) χρησιμοποιόντουσαν συνήθως ως αλιευτικά σκάφη. Η κατασκευή τσερνικιών σταμάτησε μετά το 2ο παγκόσμιο πόλεμο το 1910 και έχει μήκος 10,90μ.